Ondanks zeespiegelstijging en bodemdaling nemen kwelders en slikken in Nederlands waddengebied toe

Eind 2010 verscheen het rapport '50 jaar monitoring en beheer van de Friese en Groninger kwelderwerken: 1960-2009' met gegevens over een periode van 50 jaar.

Het beheer van de kwelderwerken is door het beleid van de afgelopen 15 jaar aangepast richting een steeds natuurlijker kwelderbeheer. In de periode 1989-1998 is het dammensysteem vrijwel compleet aangepast en gerenoveerd. Door toepassing van duurzaam vulhout van Fijnspar, Douglas en/of Sitkaspar konden het onderhoud en de kosten daarvan omlaag. Dankzij een betere lay-out en werking kon de lengte van het dammenbestand afnemen van 220 km naar 138 km in 2005. Daardoor is tevens het ruimtebeslag van de buitenste bezinkvelden op het wad met ca. 2.000 ha verminderd. Het grondwerk aan afwateringen (vnl. greppels) is tussen 1990 en 2000 geleidelijk gestopt. Vanwege afname van de pionierzone in de Groninger kwelderwerken wordt het dammenpatroon waar nodig verder geoptimaliseerd.

Werkgroep Onderzoek Kwelderwerken
De basis voor de aanpassingen in het kwelderbeheer waren analyses van kennis en praktijkervaring: 50 jaar WOKmonitoring (WOK = Werkgroep Onderzoek  Kwelderwerken) van het RWS Waterdistrict Waddenzee en beheerexperimenten van RWS en Imares gezamenlijk. Alle stappen zijn zorgvuldig gezet in de WOK-werkgroep en afgewogen met de belanghebbenden in de Stuurgroep Kwelderwerken.

Eind 2010 verscheen het rapport  '50 jaar monitoring en beheer van de Friese en Groninger kwelderwerken: 1960-2009'

Nieuw in het rapport zijn:

  • Een verdubbeling van het kwelderareaal in de Friese kwelderwerken als gevolg van de voltooide verbeteringen aan de rijshoutdammen na 1989. Dat is de reden voor een advies voor een flexibeler beheer van de rijshoutdammen in de Friese kwelderwerken.
  • In de jaren 2007-2009 een spectaculair herstel van de pionierzone in alle deelgebieden van de Groninger kwelderwerken. Het areaalverlies in het westen en midden is met maatwerk aan de rijshoutdammen in de periode 1998-2009 gekeerd. Het oostelijk deelgebied van de Groninger kwelderwerken was al eerder hersteld met verbeterde rijshoutdammen betaald uit het bodemdalingsfonds.
  • Uit een vergelijking van de vegetatiekaarten van de kwelderwerken van 2009 met de voorgaande vegetatiekaarten blijkt de veroudering door de opmars van Zeekweek. Dat is de reden voor het Waddenfonds-project Kwelderherstel Groningen.
  • Uit de vegetatiekaarten van de Dollard blijkt dat het totale areaal Pionierzone plus Kwelderzone vanaf 1988 rond de 700 ha schommelt en na 1999 niet meer afneemt.
  • De gemeten bodemdaling en de prognose als gevolg van "Slochteren" onder het oostelijk deel van de Groninger kwelderwerken duiden op een afname van de bodemdaling naar 1 - 2 mm per jaar.

De rapportage is te downloaden via waddenzee.nl.