Opinie: Ook het waden door Waddeninformatie is een behoorlijke krachtsinspanning

Waden door de Wadden is een behoorlijke krachtsinspanning. Dat is voor zoeken naar Waddeninformatie niet anders. Er zijn immers veel gegevens over het gebied. Het Datahuis Wadden brengt dat samen.

De kennishuishouding van het Waddengebied is via allerlei systemen toegankelijk. Maar hoe breng je dat goed in beeld? Dat kan beter dan hoe het nu is geregeld, vinden de Waddenacademie en Tresoar. Deze organisaties pakken daarom gezamenlijk de handschoen op met de Internationale Waddenbibliotheek om een informatie- en kennisknooppunt voor Waddeninformatie in te richten. Daarin komen secundaire literatuur, wetenschappelijke publicaties en onderzoeksrapporten samen over het Nederlandse, Duitse en Deense Waddengebied.

Een lappendeken

Al jaren houden verschillende organisaties de situatie van het Waddengebied middels monitoring nauwgezet in het oog. Tot recentelijk vormden de resultaten van de monitoring, de data van metingen en de informatie van analyses een lappendeken van verschillende systemen die niet met elkaar in verbinding staan. Om te komen tot een integrale, systeemgerichte monitoring is in samenwerking met de Waddenbeheerders de Basismonitoring Wadden opgezet. Een van de doelstellingen is het toegankelijk maken van alle beschikbare informatie en monitoringgegevens over het Waddengebied. Hierdoor heeft de gebruiker zicht op het volledige Waddensysteem.

Via het Datahuis Wadden is toegang te krijgen tot informatie en monitoringgegevens. Daarnaast wordt in het Datahuis al het wetenschappelijk Waddenonderzoek verzameld in de Internationale Waddenbibliotheek van de Waddenacademie en Tresoar. Een eerste project in deze bibliotheek is het digitaal beschikbaar maken van (historische) literatuur over het gebied.

Moeilijk toegankelijk

Veel van het onderzoek uit het verleden is moeilijk toegankelijk, in tegenstelling tot moderne literatuur en onderzoeksrapporten die digitaal gepubliceerd zijn. Voor de bestudering van het Waddengebied vormt toegang tot (historische) literatuur over de Waddenzee een belangrijke voorwaarde. De Internationale Waddenbibliotheek voorziet hierin door de gedigitaliseerde literatuur vindbaar te maken via WorldCat, de wereldwijde online bibliotheekomgeving waar meer dan 16.000 bibliotheken en kennisinstellingen op zijn aangesloten.

Daarnaast is in het Portaal Waddenonderzoek het wetenschappelijk onderzoek door Nederlandse, Duitse en Deense instellingen verzameld. Dit portaal, het tweede project van de Waddenbibliotheek, moet het overzicht bieden op onderzoek dat betrekking heeft op het internationale Waddengebied.

Dat kan door te zoeken op titels van publicaties, op publicaties uit bepaalde jaren, van specifieke auteurs of van instellingen in Nederland, Duitsland of Denemarken. Maar het portaal geeft ook overzichten met betrekking tot de thema’s van de Trilaterale Kennisagenda of een van zeventien onderwerpen die zijn geïdentificeerd – denk daarbij aan vogelmigratie, sedimenten of bijvoorbeeld klimaatverandering. Zo ontstaat een actueel overzicht van de wetenschappelijke kennishuishouding rond de Waddenzee.

Geïntegreerd overzicht

Met de internationale Waddenbibliotheek is het mogelijk voor onderzoekers, studenten en beleidsmakers om inzicht te krijgen in het onderzoek dat is gepubliceerd over specifieke onderwerpen, wie daar onderzoek naar doet en waar die research in grote lijnen over gaat. Door toegang te bieden tot historische literatuur kunnen huidige ontwikkelingen in hun historische context worden geplaatst.

Het portaal biedt daarnaast visualisaties aan waarmee een beeld kan worden verkregen van ontwikkelingen op verschillende onderwerpen. Zo is Nederlands onderzoek relatief sterk vertegenwoordigd als het gaat om vogelmigratie en duinen, terwijl in het veld van de genetica en zwaveloxidatie relatief veel Duits onderzoek te vinden is. Kortom, door de lappendeken aan informatiesystemen te integreren ontstaan overzichten die duidelijk maken waar kennis te vinden is over de Wadden.

Met de Internationale Waddenbibliotheek komen we in een volgende fase van informatievoorziening rond de Wadden. De Waddenbibliotheek zal de komende jaren nog verder worden uitgebreid. Zo draagt de bibliotheek via het Datahuis Wadden bij aan een kwalitatieve en stabiele stroom van informatie. Die is belangrijk voor het uiteindelijk doel: een duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en behoud van het unieke open landschap. En dat maakt het waden net even wat makkelijker.

Dit artikel verscheen op 1 april 2021 in het Friesch Dagblad.

Bekijk ook het overzicht van alle sinds mei 2011 verschenen opinieartikelen.