Flap wordt zeldzaam

Tijdens een wadlooptocht zie je her en der zeesla groeien. ‘Flap’ noemden de vissers het. In Bretagne vormt dit groenwier een plaag maar in de Waddenzee neemt hij de afgelopen decennia in aantal af. Dit komt door de afgenomen eutrofiëring.

Wadgids Jan Rotgans pakte nog even wat blaaswier en zeesla mee op de terugweg naar de boot. Aan boord ging eerst het blaaswier in de pan, daarop een laag zeesla en daarop vers schoon gemaakte wijtinkjes. Half uur op het vuur, en dan smullen maar. De vis was echt overheerlijk.

Zeesla wordt gegeten door watervogels en door kleine kreeftachtigen, zoals amfipoden en zeepissebedden. Bij die laatste groep kan de schijn bedriegen: soms gaat het de kleine kruipers juist om de film van kiezelwieren op het zeeslablad. In dat geval profiteert de zeeslaplant van de begrazing omdat een schoon blad meer licht opvangt.

Op het wad was er midden jaren '90 van de vorige eeuw soms sprake van 'zwarte vlekken': grote oppervlakten waren door het rotten van enorme hoeveelheden zeeslablad compleet zuurstof- en levenloos geworden. Algemeen wordt aangenomen dat dit verschijnsel niet meer voorkomt omdat er nu veel minder fosfaat in het waddenwater zit. Dat is nog niet overal het geval. In Bretagne heeft de bloei van zeesla in recente zomers tot grote problemen geleid. De kust bestaat daar uit rotsen, met strandjes in baaien. Het wier verzamelt zich in de beschutting van de baaien. De pakketten rottend wier waren soms wel een meter dik en bedekten alle strandjes. Rondscharrelende everzwijnen stierven omdat ze te veel zwavelwaterstof, dat vrij kwam uit het rottende wier, binnen kregen. Ook twee menselijke sterfgevallen zijn in verband gebracht met de wieroverlast. Het toerisme kreeg een gevoelige klap. Deze extreme bloei van de zeesla wordt in verband gebracht met ongezuiverde lozingen vanuit de intensieve Bretonse veehouderij. Deze Bretonse toestanden zullen in Nederland, met de lange kustlijn en grote wadplaten, niet zo snel optreden, maar vormen toch een schrikbeeld voor de tegenstanders van de plannen om de zee weer met fosfaat te gaan bemesten.