Auteur: Ciska Veen
Datum: 29 april 2011
Universiteit: Rijksuniversiteit Groningen

Onder- en bovengrondse organismen staan met elkaar in verbinding via planten. Ze eten plantenmateriaal en veranderen de nutriëntenkringloop in de bodem. Dit heeft een belangrijke invloed op plantengroei en de soortensamenstelling in de plantengemeenschap. Ciska Veen onderzocht hoe het samenspel tussen bovengrondse gewervelde herbivoren en bodemorganismen de plantengemeenschap beïnvloedt. In veldstudies, kasexperimenten en theoretische modellen werd bestudeerd hoe gewervelde herbivoren de planten- en bodemgemeenschap beïnvloeden, hoe bodemorganismen de dynamiek in de plantengemeenschap veranderen en hoe bodemorganismen de soortensamenstelling in de plantengemeenschap sturen in de aanwezigheid van gewervelde herbivoren. Een deel van het veldwerk werd uitgevoerd op Schiermonnikoog.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat gewervelde herbivoren de soortensamenstelling van de bodemgemeenschap op kleine ruimtelijke schalen vooral beïnvloeden door de soortensamenstelling in de plantengemeenschap te veranderen. Daarentegen lijkt op grote schalen het effect van vertebrate herbivoren op bodemfysische condities belangrijk voor veranderingen in de bodemgemeenschap. Veranderingen in de bodemgemeenschap kunnen op hun beurt de ruimtelijke en temporele dynamiek in de soortensamenstelling van de plantengemeenschap aansturen. Echter, de aanwezigheid van gewervelde herbivoren kan effecten van plant-bodem interacties op de soortensamenstelling van de plantengemeenschap beïnvloeden. Aan de ene kant kunnen vertebrate herbivoren de effecten van bodemorganismen teniet doen als ze op een veel grotere schaal opereren dan de bodemorganismen. Aan de andere kant kunnen ze effecten van bodemorganismen versterken als ze selectief reageren op veranderingen in de plantengemeenschap die worden veroorzaakt door bodemorganismen. Hoe bodemorganismen plantengemeenschappen structureren hangt daarom af van de aanwezigheid en identiteit van bovengrondse gewervelde herbivoren.

Lees het volledige proefschrift: Living apart together : interactions between aboveground grazers, plants and soil biota (pdf 3,3 Mb).

Bron: Rijksuniversiteit Groningen.