De afgelopen decennia is de rijkdom aan bodembewoners op de droogvallende wadplaten in de Waddenzee toegenomen; in soortenaantal zowel als in biomassa. De algehele verrijking hangt voor een belangrijk deel samen met de opwarming van de Waddenzee. Daarnaast bepalen lokale factoren, zoals de beschikbaarheid van voedingsstoffen, de uiteindelijke soortensamenstelling.

De Waddenzee heeft een hoge diversiteit aan soorten. Dankzij een aantal lange-termijn studies is het mogelijk de ontwikkeling van het bodemleven over de afgelopen veertig jaar te schetsen.

De waarnemingen op het Balgzand komen grotendeels overeen met observaties in de rest van de Waddenzee. De toename in soortenaantal wordt bijna overal waargenomen. Er zijn lokaal wel verschillen in de ontwikkeling van soorten, welke met name zijn terug te voeren op verschillen in omgevingsfactoren. Zo leidt de aanvoer van zoet water tot de dominantie van zandgapers. Het Balgzand kende daarnaast een relatief sterke groei van de uitheemse Amerikaanse zwaardschede, die nu gevonden wordt op locaties die vroeger juist arm waren aan biomassa. Deze schelp lijkt hier zijn eigen plekje gevonden te hebben. Terwijl er in de jaren negentig indicaties waren van verworming, ondersteunen de recente waarnemingen de vroegere observaties niet.
De afgelopen jaren is in de gehele Waddenzee een toename van de winterbiomassa te zien. Deze trend is op het Duitse wad en het Balgzand ook 's zomers zichtbaar. De laatste tien jaar blijkt echter het grootste deel van de Nederlandse Waddenzee hiervan af te wijken. Daar treedt 's zomers een daling op in biomassa, welke mogelijk samenhangt met een afname in de beschikbaarheid van voedingstoffen. Of deze afname wordt veroorzaakt door een verminderde aanvoer van buitenaf, of samenhangt met veranderingen in de omzetting van voedingstoffen in de wadbodem, is nog niet duidelijk.