Waddenweer
Door: Maria van Leeuwe
datum: 16 december 2010
Het weer volgens Meteo-consult; Groningen 3 graden, noordwestenwind kracht 3, de waddeneilanden 5 graden, windkracht 6. Op de wadden meest droog; verder hier en daar een bui. Voorspellingen voor de komende periode; stijgende temperaturen en toenemende buien.
Het weer op de waddeneilanden wordt sterk beinvloedt door de zee. Water houdt warmte relatief lang vast, en wisselt minder sterk van temperatuur dan de lucht. Nederland kent daarom een zogenaamd zeeklimaat, met relatief warme winters en koele zomers. Op de waddeneilanden is de matigende werking van de zee nog sterker aanwezig dan op het vasteland. Daarbij wijkt het klimaat op Texel, Vlieland en Terschelling weer meer af van het land dan de dichter bij de kust gelegen oostelijke eilanden.
Temperatuur
Op de waddeneilanden is het in de zomer gemiddeld genomen 2 graden koeler dan in de rest van Nederland. In de winter is het daarentegen 2 graden warmer. 's Zomers heeft de Noordzee een verkoelende werking, terwijl in de winter het zeewater juist minder sterk afkoelt dan het land en warmte afgeeft aan de omgeving. Lokaal kan het in de zomer het op de eilanden wel degelijk heel aangenaam zijn. In een beschutte duinpan ligt de temperatuur aan het eind van de dag soms wel 10 graden hoger dan er buiten.
Het voelt op de eilanden vooral vaak koeler aan dan op het vasteland door de aanhoudende wind. Het waait aan de kust bijna tweemaal zo hard als bijvoorbeeld in Twente.
Zon
Op de Wadden is het vooral in het voorjaar en de zomer zonniger dan in de rest van Nederland. In mei en juni ontvangen de eilanden iedere maand 15 uur extra zonneschijn. Dit komt doordat in het voorjaar de aarde 's nachts afkoelt, en in de loop van dag weer opwarmt. Hierbij verdampt er vochtige lucht, die vervolgens opstijgt. Hoog in de atmosfeer condenseert de lucht, zodat wolken ontstaan. Op de waddeneilanden schommelt de temperatuur van de aarde minder, waardoor er minder verdamping en wolkenvorming optreedt.
Wel worden sommige dagen op het eiland hinderlijk verstoord door een langgerekte wolkenband, die maar niet wil verdwijnen. Deze zogenaamde wolkenstraten ontstaan wanneer er bij warm weer voortdurend warme lucht opstijgt boven de uitgestrekte zandplaten die kenmerkend zijn voor de eilandkoppen. Ter plekke worden er dan wolken gevormd, die bij een zwakke westenwind over het eiland wordt gevoerd.
Regen
De eilanden kennen in het voorjaar en de vroege zomer ook meer droge dagen dan het vasteland. De meeste regen valt er rond augustus. Daarbij komt dat op de wadden de meeste regen 's ochtends valt. Daardoor lijkt het op de wadden vaker droog.
In de laatste decennia valt er aan de kust evenwel steeds meer regen. Op de wadden is dat vooral in het najaar merkbaar. Deze trend wordt veroorzaakt door het opwarmen van het zeewater als gevolg van de klimaatverandering. De verdamping op zee neemt daardoor toe, waardoor er meer wolken gevormd worden waaruit neerslag kan vallen.
De opwarming van het zeewater zal ook gevolgen hebben voor de gemiddelde temperatuur, maar een echte trend is voor de wadden nog niet vastgesteld.
Bron
HF Vugts (2002) Weerzien op de Wadden. Uitgeverij Pirola, Amsterdam
G Lenderink, E van Meijgaard & F Selten (2009) Climate Dynamics 32: 19-33
Relatie met kennisagenda van de Waddenacademie
Dit onderwerp heeft een relatie met onderdelen van de kennisagenda van de Waddenacademie en de achterliggende position papers:
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden. Integrale kennisagenda van de Waddenacademie: (pdf 16 Mb) p.33 t/m 36.
Klimaatverandering en het Waddengebied (position paper Klimaat en Water) (pdf 7,3 Mb)
Lees meer in het thema Klimaat op deze site.
Dit was de laatste bijdrage aan WadWeten van Maria van Leeuwe. De Waddenacademie en de Waddenvereniging danken haar voor alle mooie stukjes die zij de afgelopen twee jaar heeft geschreven!