Puppatronen
Door: Tim van Oijen
Datum: 12 december 2013
Tijdens de storm van 5 december werden tientallen grijze zeehondenpups van de zandplaat De Richel gespoeld. Gelukkig hebben de jongen, als hun moeders in de buurt blijven, nog kans om te overleven. De grote vraag wordt dan hoe het ze daarna zal vergaan. Wetenschappers kunnen opgroeiende zeehonden individueel blijven volgen dankzij de unieke vlekkenpatronen op de huid. Dat gaat bij vrouwtjes wel beter dan bij mannetjes.
In de Waddenzee komen twee soorten zeehonden voor: de gewone en de grijze zeehond. De gewone zeehond werpt zijn jong in het voorjaar, de grijze of kegelrob in het najaar. De eerste paar weken heeft een pup van de grijze zeehond een hele dichte witte vacht die goed tegen de kou beschermt. Na het verharen, ongeveer drie weken na de geboorte, verschijnt de gladdere vacht waarmee het jonge dier het ruime sop kan kiezen. De kleur en het vlekkenpatroon van deze vacht verschillen per individu. Wetenschappers hebben onderzocht of het patroon in de loop van een zeehondenleven herkenbaar blijft.
Veranderende vacht
De kleur van volwassen grijze zeehonden varieert van grijs tot donkerbruin tot zwart, maar grijs is de overheersende kleur. De bovenkant van het lijf is meestal wat donkerder dan de onderzijde. De rug is vaak bedekt met allerlei onregelmatige gevormde vlekken. Soms zitten er ook vlekjes aan de onderzijde. Mannetjes zijn over het algemeen donkergrijs met lichtere vlekken, vrouwtjes zijn meestal lichter grijs met donkere vlekken.
Jonge dieren ondergaan een verandering van kleur totdat ze volwassenheid bereiken. Met name de vacht van de mannetjes wordt vaak nog een stuk donkerder. Jonge mannetjes hebben ook minder vlekken waardoor hun vacht wat op die van volwassen vrouwtjes lijkt. Door de veranderende vacht is het lastig om een jongetjespup op latere leeftijd nog terug te herkennen. Maar bij meisjespups lukt het wetenschappers wel. Hieronder staat een voorbeeld met foto’s van een pup die tien jaar later als volwassen dier opnieuw is gekiekt. De patronen in de hals van het jonge dier zijn vrijwel onveranderd gebleven.
Database
De visuele herkenning van zeehonden wordt al door onderzoekers gebruikt bij het volgen van volwassen vrouwtjes. Het is zelfs zo dat daar al geautomatiseerde technieken voor zijn. Hierbij worden foto’s van een zeehond gemaakt. Vervolgens worden de vlekkenpatronen vergeleken met een uitgebreide database. Voor de wetenschappers blijkt het nu dus te lonen om ook van jonge vrouwtjes foto’s aan de database toe te voegen. Het op basis van foto’s herkennen van zeehonden is een mooi alternatief voor het merken van dieren, omdat de wetenschappers de pups niet hoeven te verstoren. En wie weet waar we ze nog eens terug zien, die jongen die deze december geboren zijn!
Bronnen
Paterson, W.D., P. Redman, L.A. Hiby, S.E.W. Moss, A.J. Hall en P. Pomeroy (2013). Pup to adult photo-ID: Evidence of pelage stability in gray seals. Marine Mammal Science 29(4): E537-E541.