Wat doen strengere regels met de hobbyvisserij?
Door: Wouter Hoving
Datum: 8 juli 2022
De afgelopen decennia is recreatieve visserij veranderd onder invloed van technologische, maatschappelijke en wetgevende veranderingen. Op wat voor manier? En wat doet dat met de hobbyvissers? Een Engelse en twee Australische onderzoekers zochten het uit in de staat Queensland in Australië.
WadWeten
Onder de noemer WadWeten publiceren de Waddenacademie en de Leeuwarder Courant iedere maand een artikel over recent onderzoek op en rond de Wadden. Wetenschapsjournalisten Tim van Oijen en Wouter Hoving beschouwen verschillende kennisdisciplines, waaronder de biologie, geologie en cultuurhistorie. Deze WadWeten verscheen ook op de website van De Leeuwarder Courant.
Ze interviewden 107 vissers met minimaal 10 jaar ervaring en onderzochten wat kranten de afgelopen 140 jaar over het onderwerp schreven [1]. Hoewel Queensland een heel eind van het Waddengebied af ligt, zijn er parallellen te trekken. Over de teloorgang van eeuwenoude visserijgebruiken wordt ook op de Waddeneilanden wel eens getreurd.
Zo is vissen met een hoekwant (een lange lijn met vishaken) inmiddels verboden en zijn regels voor vangst van bepaalde soorten zoals zeebaars steeds strenger. De staandwantvisserij (een verticaal net dat meters ver de zee in gaat) staat op de eilanden onder druk. Het is nog altijd toegestaan onder het mom van cultuurhistorie.
Een raadslid van de gemeente Ameland toonde zich begin dit jaar echter argwanend over het uitvoeringsprogramma van de Agenda voor het Waddengebied 2050. Hij vreest voor strengere regels die eilander (vis)tradities nog verder aan banden leggen. Dat zou de staandwantvisserij, het pieren steken en het rapen van mosselen en kokkels kunnen raken. [2][3][4]
Vangstregels
Het Angelsaksische drietal ontdekte dat in Queensland steeds strengere vangstregels ingevoerd zijn voor de vissoort ‘snapper’ (Nederlands: ‘guldenkop’, Latijn: Chrysophrys auratus). In 1915 mogen alleen nog snappers van 20 centimeter of langer worden gevangen. Later schuift deze minimummaat op naar 25 cm (1926), 30 cm (1993) en 35 cm (2002).
Sinds 1990 mogen de vissen niet meer door recreatievissers worden verkocht, iets wat voorheen gebeurde om de onkosten van de visserij te dekken. In 2002 komt er een vangstlimiet van vijf snappers, in 2011 wordt de limiet vier, waarvan er slechts één onder de 70 centimeter mag zijn.
‘Bag Limit’
Veel sportvissers merken dat er steeds minder snappers zijn, zo geven ze aan in de wetenschappelijke interviews. 37 procent van de ondervraagden is daarom positief over de (ten tijde van het onderzoek) nieuwste wetgeving uit 2011. ,,Vóór de bag limit gingen mensen vissen en doodden honderden”, meldt er bijvoorbeeld één.
Verder uit 42 procent zich neutraal en 21 procent negatief over de beperkingen. Zij vinden doorgaans een vast vangstmaximum geen probleem, maar vinden de regels uit 2011 te streng.
‘Afslachting’
Tegelijk met de wetgeving, verandert ook de mentaliteit bij vissers. Rond 1900 was het nog vooral de sport om zovéél mogelijk snappers binnen te halen. In vroegere media werd de activiteit al eens bestempeld als ‘meer afslachting dan sport’.
In de jaren ’90 werd het volgens de onderzoekers steeds minder sociaal geaccepteerd onder vissers om zo groot mogelijke hoeveelheden binnen te slepen, vanwege dierenwelzijn en afname van de visstand. Dat blijkt uit interviews en historisch krantenonderzoek. Het aantal gevangen snappers kwam daardoor veel lager te liggen en bleek in 2014 met bijna 90 procent afgenomen in vergelijking met 1870. [5]
Echolood
Ook bekeken de onderzoekers hoe de techniek door de jaren heen veranderde en welke impact dat had. Vissers vertelden bijvoorbeeld hoe ze in steeds modernere boten gingen varen en werkten met betere haken, aas en vislijnen. Ook kregen ze gps en echolood (waarmee je de waterdiepte kan bepalen). Op die manier konden ze steeds makkelijker vis vinden en vangen.
Die techniekverbetering was ook nodig: omdat het niet meer de sport was om zoveel mogelijk vissen binnen te slepen, moesten er grotere dieren aan boord worden gesleept. Dat kon alleen met de nieuwste technologie.
Houding en tradities
Het onderzoek laat zien dat houding en tradities van hobbyvissers veranderen. Dat gaat gepaard met technologische en wetgevende vernieuwingen. Hoe dat in het Waddengebied is, zou nader onderzocht kunnen worden.
Het beschreven onderzoek is overigens opvallend te noemen, omdat recreatief vissen eigenlijk maar zelden wordt onderzocht. Niet helemaal terecht, vinden de Angelsaksische wetenschappers. Recreatieve visserij doet best een flinke duit in het zakje van de wereldwijde visvangst en is van economisch, cultureel en maatschappelijk belang. [6]
Ook in het Waddengebied worden die waarden erkend. Volgens de Waddenacademie, die in 2016 een toekomstrapport schreef over visserij in het gebied, is de recreatievisserij van grote waarde voor de ‘wadbeleving’ en een belangrijke toeristentrekker. [7]
Literatuur
[1] Thurstan, R., S. Buckley, J. Pandolfi (2018). Trends and transitions observed in an iconic recreational fishery across 140 years. Global Environmental Change 52, p. 22-36.
[2] Vergadering raadscommissie Ameland. (2022, 10 januari). Gemeente Ameland.
[3] Agenda voor het Waddengebied 2050. (2020, december).
[4] Nota van Antwoord Agenda voor het Waddengebied 2050. (2020, december).
[5] Thurstan, R., A. Campbell, J. Pandolfi (2014). Nineteenth century narratives reveal historic catch rates for Australian snapper (Pagrus auratus). Fish and Fisheries 17(1), p. 210-225.
[6] Cooke, S.J., I.G. Cowx, (2004). The role of recreational fishing in global fish crises. BioScience 54, p. 857–859.
[7] Visserij op de Waddenzee in vogelvlucht. (2016, 6 juli). Waddenacademie.