Skip to main content Skip to page footer

Vijftien jaar WadWeten

Op 6 juni 2024 verscheen de laatste WadWeten van Tim van Oijen. Tim is sinds het begin van de Wadweten als schrijver verbonden geweest aan de populairwetenschappelijke rubriek op de website van de Waddenacademie, in samenwerking met de Leeuwarder Courant.

Sinds 2009 heeft Tim met zijn vlotte pen artikelen geschreven over een breed scala aan onderwerpen, altijd gebaseerd op recent gepubliceerd Wadden onderzoek. Zijn werk heeft een breed publiek weten te bereiken en inspireren. Eerst schreef hij als wetenschappelijk medewerker bij de Waddenacademie, later combineerde hij dit als freelancer met andere banen bij onder andere Hogeschool Zeeland en Vogelbescherming.

Wij danken Tim voor al zijn mooie bijdragen aan de rubriek WadWeten. Hieronder vindt u een overzicht van alle WadWetens die Tim in de afgelopen vijftien jaar schreef.

Brandganzen langs de Duitse waddenkust. Foto: Hans Meier

Een weiland delen met brandganzen is voor kieviten geen groot succes

Groot zeegras. Foto: Peter Meininger

Zeeduizendpoot peuzelt zeegraszaad

Slijkkreeftjes. Foto:C. Löser

Slijkkreeftjes beleven woelige tijden in opwarmende wadbodem

Pierenhopen op het wad. Foto: Thea Smit

Toename hittegolven zet iconische soort in Waddenzee onder druk

Visdief. Foto: Saxifraga-Bart Vastenhouw

Visdiefjes verschillen in de keuze van hun vakantiebestemming

Baggerschip op de Waddenzee. Foto: Thea Smit

Heeft een mossel hinder van lawaai?

Overtijende steltlopers en andere wadvogels bij Ameland. Foto: Thea Smit

Steltlopers kiezen voor vaste stekken bij hoog water

Een garnalenvisser in actie. Foto: Pixabay/Frank Wittlich

Nederlandse garnalenvisserij treft mogelijk vangsten in Duitsland en Denemarken

Kanoet. Foto Bart Vastenhouw - Saxifraga

Wad kan het water aan de lippen komen te staan

Drieteenmeeuw. Foto: Saxifraga-Bart Vastenhouw

‘Keilende’ zeevogels melden zich langs de kust

Japanse Oester in de Waddenzee. Foto: Wikimedia

Is de Japanse oester een broeinest van mosselparasieten?

 Drieteenstrandlopers op het wad. Foto: Thea Smit

De drieteenstrandloper broedt energiezuinig

Garnalen in het zand. Foto: Salko de Wolf

Zit de garnaal met zand en plastic in zijn maag?

De hallig Langeness heeft alleen een zomerdijk. Foto: Pixabay

Begrazing maakt kwelders van Langeness kwetsbaar

Meloenkwal. Foto: Foto-Fitis Sytske Dijksen

Kleurige kwallen

Zwemmende grijze zeehond. Foto: Saxifraga-Bart Vastenhouw

De grijze zeehond zoekt het verderop

Luchtfoto van het proefgebied in de Dollardkwelder met op de achtergrond de kleiput met broedeiland en op de voorgrond de kleirijperij. Foto: Hunze en Aa’s

Een dijk boetseren met kwelderklei uit de Dollard

Schedel van een oeros gevonden bij de Hamburger Hallig.Foto: Linda Hermannsen, Archeologische Staatsdienst van Sleeswijk-Holstein

Slikarcheologie van de prehistorie

Een groep zwarte zee-eenden op zee. Foto: Saxifraga-Peter Meininger

De zwarte zee-eend is degenslikker geworden

Rosse grutto's foeragerend in de vloedlijn. Foto: Saxifraga-Piet Munsterman

Een retourtje Bissagoseilanden

Bloeiende zeeaster. Foto: Sten Porse via Wikimedia

De bijtjes en de bloemetjes op de kwelder

Oesterbank in de Waddenzee met blaaswier. Foto: Henk Postma

Wier tiert minder welig op oesters dan op mossels

Trappelkuilen. Foto: Rainer Schulz via Beachexplorer.org licentie: cc-by-sa 3.0

Trappelkuilen

Zicht op de Eemshaven vanaf een zandplaat in de Eems-Dollard

PFAS op het wad

In het Vlieland Bekken bevindt zich de Zuidwal vulkaan op ca. 2000 meter onder maaiveld. Bron: Ven Bergen en Sissingh 2007

The floor is lava onder de wadden

Ecotopenkaart van de trilaterale Waddenzee. Baptist et al, 2019

De ecotopen in de Waddenzee op de kaart

Gewone strandkrab uit een rotspoel in Zuidwest-Engeland. Foto: Martin Stevens

De camouflagetechnieken van de gewone strandkrab

Uitzeilende vloot van de rede van Vlieland Bron: Wikimedia (Willem van de Velde the Elder )

De Waddenzee en de moeder aller handel

De terp van Hogebeintum in Friesland. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De terpenbouwer op een voetstuk

Grote mantelmeeuw (Larus marinus). Foto: Saxifraga-Peter Stein

Vogels zijn spin in het waddenweb

Duikers onderzoeken de Borkumse stenen Bron: Udo van Dongen, duikdenoordzeeschoon.nl

De Noordzeebodem: meer dan zand

Geulen in het zandige wad met ribbels. Foto: Harry van Reeken, Beeldbank RWS

Het wad van Maas en Waal

Japanse oester met aangroei op de schelp. Foto: Saxifraga-Eric Gibcus

Op een oester

Zuiderduin nabij Rottumeroog_Beeldbank RWS

Waddeneilandjes

Kreek in kwelder in Schleswig-Holstein. Foto: Foto-fitis Sytske Dijksen, via Saxifraga

Kwelderbegrazing is slecht voor stekelbaars

Japanse oester. Foto: Eric Gibcus via Saxifraga

Japanse oester heeft ‘zoutstress’ onder controle

Mannetje zandhagedis. Foto: Saxifraga-Edo van Uchelen

De zandhagedis is opgewarmd

Deel van de AtlantikWall, zichtbaar in de duinen op Vlieland. Bron: Wikimedia

De Atlantikwall op de Waddeneilanden

De zandmotor voor de kust van Zuid-Holland vanuit de lucht gezien. Foto: beeldbank RWS Joop van Houdt

Een stukje wad langs de Hollandse kust

Storm op de kwelder. Foto: Henk Postma

Storm over de kwelder

Recreatie op het strand van Borkum. Bron Wikimedia, Ralf Berge

Duitse wadden zijn toerist heel wat euro’s waard

Luchtbeeld Eems_Dollard. Foto: Henk Postma

Gesloten riviermonden

Elektronenmicroscopische foto's van enkele foraminiferen. Bron: wikimedia.

Foraminifeer als gastheer

Een pop met de kleding en uitrusting van een dolster uit Wierum of Moddergat, voorzijde en achterzijde. De foto’s zijn genomen tijdens een grote tentoonstelling van klederdrachten in 1898. Fotograaf: H. Bickhoff. Collectie Nederlands Openluchtmuseum.

Vissersvrouwen in broek

Slakkensporen op het wad

Spoorzoekers

Nereis diversicolor, Gewone zager. Foto: Fitis-Sytske Dijksen via freenatureimages

Het bodemleven op de grens van zee en land

Roeipootkreeftje. Bron: Wikimedia

Bodemhoppers

Maanlicht boven het wad. Foto: Henk Postma

Een zee van licht

Een Fehting op de Hallig Gröde. Bron: Wikipedia.

Zoetwatervoorziening op de terpen

Japanse mossel. Foto: Loh Kok Sheng

Japanse mossel: California nightmarin

Droogvallende plaat nabij Ameland. Foto:TS

Droge berekeningen

De onderzoekers aan het werk op het Wad bij Schiermonnikoog. Foto Friederike Engel

Omgeving mosselbank is Walhalla voor bodemalgen

Detail van een kaart van Pieter de la Rive uit 1731. Bij de ‘L’ zijn de twee laatste huizen van Sier te zien. Bron: Tresoar.

De ondergestoven dorpen van de Waddeneilanden

De gewone kokkel (links) en de brakwaterkokkel. Vondsten van Schiermonnikoog. Foto: Karel Essink

De scheve kokkel

Microplastics uit het duingebied op Norderney. Bron: Fries et al. 2013.

Microplastics in het waddengebied

Zeepokken (Semibalanus balanoides). Bron: Wikimedia

Japanse oesters kunnen aanwas van zeepokken beperken

Paleogeografische kaarten met een reconstructie van de geografie van Noord-Nederland in 500 v. Chr. (boven) en 800 n. Chr. (onder). De blauwe cirkel in de onderste kaart geeft de locatie van de Lauwerszee aan. Bron: Vos en De Vries (2013).

De zee neemt, de zee geeft

Langeoog. Bron: wikimedia

De lens van Langeoog

Een impressie van een prehistorische mens in het rivierenlandschap van Doggerland. Bron: University of Birmingham

Surf’n Turf in Doggerland

patronen in een mosselbank vanuit de lucht. Foto: Jasper Donker

De invloed van het getij op mosselbedden

Storm bij de pier op Ameland. Foto: Tim van Oijen

Veerkracht bij stormkracht

Tegeltableau ‘Jezus op het meer van Galilea’ door Dirk Danser, ca. 1758. Bron: Princessehof.

Zeeklei aan de wand

Bonte strandloper voedsel zoekend. Foto: Saxifraga-Piet Munsterman

Kiest de wadvogel een passende bank?

Volwassen kokerworm Polydora cornuta in zijn behuizing. Bron: Monterey Bay Aquarium.

Gedaanteverandering door een bacterie

Japanse oester, Foto: Saxifraga-Foto Fitis-Sytske Dijksen

Japanse oester meester in de zelfverdedigingssport

Garnalen. Foto: Natuurmuseum Senckenberg.

Koelbloedige garnalen

Wolken boven de Waddenzee. Foto: Thea Smit

Slecht weer? Troebel water

Schelpkokerwormen. Bron: annemoon.org

Garnaal irriteert schelpkokerworm

Wadplaat met ribbels

Beeldhouwend water

Platte oester. Bron: Marine Reserves Coalition.

Platte oesters herintroduceren: lessen uit het verleden

Waddengebied aan de westkust van Zuid-Korea (bron: antiquealive.com)

Medicinale modder

Kwelder achter de dammetjes op Ameland. Foto: Jantsje van Loon.

Gerestaureerde kwelders lijken net echt

Kerf in een voorduin op Ameland. Foto: Riksen et al.

Duinbestuiving

Een locomotief met kiepkarren rijdt over de strekdam bij Paesens, jaren '50. Still uit de film 'Van waddenzand tot vruchtbaar land'.

Roestige rails op de kwelder

Storm bij de pier op Ameland. Foto: Tim van Oijen

Veerkracht bij stormkracht

Steenloper. Foto: H. Hillewaert

Wat keert het tij voor de ‘stenenkeerders’?

Kokkels. Foto: TS

Kokkeltjes clusteren

Engels Slijkgras. Foto: Jorgen Howaldt

Hoe flexibel is een kwelderplant?

Het wad bj Esjberg. Foto: Foto-Fitis, Sytske Dijksen

Wat zoet in het zout

Scholekster. Bron: Salko Wolf, fotofitis

Gif door de aderen van de scholekster

Duinparelmoervlinder. Foto: Sytske Dijksen.

Fladderen op de eilanden

Veelkleurige zeeduizendpoot. Bron: beachexplorer.org.

De tafelmanieren van de veelkleurige zeeduizendpoot

Alaskastrandloper. Foto: A.D. Wilson.

De grazende strandloper

Zuiderzeekrabbetje. Foto: Reindert Nijland

Een comeback van het Zuiderzeekrabbetje?

Mediopyxis helysia. Bron: NIOZ.

Een dominante alg

Detail uit: Het Marsdiep, de loop der stromen bij het begin van de Ebbe, L. Schenk JansZ., 1786. Bron: Noord-Hollands Archief.

Een verdronken dijk in de Texelstroom

Een uitgestrekte oesterbank bij het Duitse Waddeneiland Sylt. Foto: Christiaan Buschbaum

Krabbenkannibalisme in een oesterbed

Badgasten op het strand van Ameland gaan op de foto met een aangespoelde zeemijn. Bron: STAM.

Zeemijnen op de Waddeneilanden

Kokers van Sabellaria spinulosa. Foto: Joint Nature Conservation Committee.

Wormenriffen

Rugschilden van de zeekat op het Noordzeestrand. Foto: Arno van Berge Henegouwen.

Het aaibaarste onderwaterbeest

Staken markeren de vaarroute over een wantij. Bron: drascombe.nl

Over het wantij

Lepeophtheirus pectoralis. Foto: H. Hillewaert.

Visparasieten

Reconstructies van het waddengebied, 100 n. Chr. (boven) en 800 n. Chr (onder). Terschelling ligt in het wit omlijnde deel.

De verborgen geul van Terschelling

Haven. Foto: Roy Vrouwenvelder

Havenhabitat

Boei in stromend water. Bron: Heechbydemar.nl.

De Noordzee als bron van slib

Brakwatergrondel. Foto: Peter Jonas

De brakwatergrondel: sleutelsoort in het voedselweb?

Windmolens in zee

Windmolens en waddentoerisme

Rosse vleermuis. Foto: Jacco Duindam.

Vleermuizentrek over de Waddenzee

De getijhaven van Hüsum (Duitsland) bij laagwater.

Getijverschillen van Den Helder tot Esbjerg

Klaarkampermeer. Bron: erfgoedfoto.nl

Zilte parels op de klei

Jonge grijze zeehond

Puppatronen

De gewone slangster. Foto: Ecomare

Walk like an Ophiuran

Ambergele zeeduizendpoot. Bron: wikipedia

Het wad van west naar oost

Agaatpissebed. Bron: Zhang et al. (2013).

Dubbele biologische klok

Een voorbeeld van een GIS voor de Waddenregio. De verschillende grafieken op het 'dashboard' geven informatie over ecologische en economische indicatoren. Bron: Daams en Sijtsma 2013.

Een dashboard voor het besturen van het waddengebied

Melkkruid. Bron: Aphotoflora.com

Plantenresten bij terpen onthullen gevarieerd kwelderlandschap

Zeepoklarve

Zeepoklarve doet jas uit

Mosselen hechten zich aan elkaar vast met byssusdraden. Foto: E. Carrington.

Mosselen raken grip kwijt

Pygospio elegans. foto: Fotofitis, Sytske Dyksen

In de bodem van de Jadeboezem

Een tekening uit 1683 van het drama dat zich voltrok tijdens de tweede Grote Mandränke. Bron: wikipedia.

Wad na de zondvloed

Troebel water in de Eems

In troebele wateren

Detail van een zeekaart uit 1883 van Hulst van Keulen. Bron: Collectie Fries Scheepvaartmuseum.

Oude zeebakens in het Groninger landschap

Brakwaterkokkel (links) en gewone kokkel. foto: Natuurinformatie.nl

De ene kokkel is de andere niet

De hoofdterp op Hamburger Hallig

Fastfoodtoerisme op de Hamburger Hallig?

Amerikaanse zwaarschede. Foto: Filip Nuyttens

Zwaardschedegenen onthullen invasiehistorie

Dwarsdoorsnede van een stuk wadplaat. De zwartige delen zijn zuurstofloos.

Als het wad naar adem hapt

In het najaar kleurt zeekraal de kwelders rood. Foto: Ann Postma

Zoute symbiose

Een zeester op jacht

Zeester heeft weinig trek in de winter

Een wilde zalm op weg naar de paaigronden

Geurtjes in het water

Drie soorten Harder. Bron: Sportvisserij Nederland

Hardertrek

Groot zeegras in de Waddenzee. Foto: beeldbank RWS Rob Jungcurt

Zeegras vanuit de lucht

Het vrachtschip Pallas in moeilijkheden op de Waddenzee bij het Duitse Amrum. Foto: amrum-news.de

Olie op de wadplaat

Patronen op het wad langs de Hindenburgdam die het Duitse Waddeneiland Sylt met het vasteland verbindt. Foto: Waddenacademie

Patronen op het wad

Zeepokken van de soort Balanus amphitrite

Trippen op een zeepok

Kammen uit de vroege Middeleeuwen, gevonden op de Wijnaldum-Tjitsma terp

Optutten op de terp

Een deel van een door de wierziekte aangetast zeegrasblad. Bron: Bockelmann et al

De evolutie van de wierziekte

Het eiland Huisduinen op een kaart uit 1604. Bron:UvA

OH TVTAS

Kop van een zeehond met op de achtergrond de veerboot naar Ameland.Foto: Anna Went

De longinhoud van een zeehond

Veekrand op de dijk langs de Groningse waddenkust. Bron: Den Heijer et. al, 2007

Dempen de kwelders de golven?

Zeewater in de duinen van Oost-Ameland. Foto: Erik van Dijk

Dalende duinen

De zeeotterpopulatie in Alaska herstelde dankzij effectieve beheermaatregelen

Lessen in natuurherstel

Zeekweek

Klonen op de kwelder

Fragment uit de kaart De vermaerde stroemen, Tvlie ende Tmaersdiep van Lucas Janszoon Waghenaer uit 1584

Gedigitaliseerde zeekaarten onthullen historisch geulengedrag

Paling. Bron: Fotofitis

Het raadsel van de verdwenen paling

Radarbeeld van vogeltrek. Bron: Koninklijke Luchtmacht

Nachtvluchten op de radar

Cleistostoma dilatatum. Bron: Kim et al., 2011

Tempelbouwers

De Hooge Berg op Texel. Bron: De Vleet

De vingerafdruk van de voorlaatste ijstijd

De gevlekte groenpootruiter

De Zuid-Koreaanse wadden

Een bank met Japanse oesters en mosselen. Foto: A. Markert

Mosselen spelen verstoppertje in oesterbank

Afval op het strand van Terschelling

Identified floating objects

Spyhoppende houting in het net van een zegenvisser op het IJsselmeer. Bron: IMARES.

Het neusje van de houting

De maan boven het wad bij Ameland. Foto: Martha Appelman

Wadbewoners lopen naar de maan

De Waddenzee bij ?t Horntje, Texel. Foto: fotofitis.nl

De pH van de Waddenzee

De kwelder bij Zwarte Haan, dit voorjaar

Sedimenttekort?

Scholekster. Bron: Salko de Wolf (Fotofitis)

Het timemanagement van scholeksters

De opgraving van een køkkenmødding bij het dorp Ertebølle, eind 19e eeuw. Bron: Nationaal Museum, Kopenhagen

Køkkenmøddinger

Satellietfoto van het kweldergebied aan de oostzijde van Skallingen. Bron: Google Earth

Meestijgen of verzuipen

Fossiele sporen van chondritis intrcatus. Foto: G. Bressan

Jonge en fossiele wormgangetjes

Zeehond in de Elbe. Foto: E.J. Herrmann

Zeehonden en zware metalen

Mosselen. Foto: Ecomare.

Mosselen in het zuur

Zandplaat bij de Hors, Texel. Foto: fotofitis.nl

Waddenzweet

Gewone zeehond. Foto: Marcel Burkhard.

Hoe een zeehond een vis vangt

Archeologische opgraving bij Wellinghusen. Foto: D. Meier.

De Wurten van Sleeswijk-Holstein

Oudeschild, Texel, na een zware storm. Foto: A. van de Heide

Waddenzee windkracht 10

Algen en sediment geven de Waddenzee en de Eems-Dollard allerlei schakeringen van bruin en groen. Foto: Chelys

Algenbegroeiing loopt synchroon in de Nederlandse intergetijdegebieden

Gewone garnaal. Foto: Floriaan Eveleens Maarse

Afwisselende garnalensekse

Afb. 1. Beeld van akoestische camera van wrakdeel bij Eemshaven. Bron: RCE.

Scheepswrakken vergaan

Afb. 1. Containerschepen in Bremerhaven

De grote vaart in het waddengebied

Afb. 1. De Amerikaanse zwaardschede. foto: H. Hillewaert.

Amerikaanse zwaardschedes zijn vis- en vogelvoer

Afb. 1. Een oorkwal. Foto: H. Hillewaert.

De denkwereld van de oorkwal

Afb. 1. Een mosselzaad-invanginstallatie. Foto: T. van Oijen.

Een houvast voor mosselen

Afb. 1. Plan voor de verkaveling van de Wieringermeer (1929). Bron: Regionaal Historisch Centrum Alkmaar.

Van zeebodem naar een paradijselijk nieuw land

Fig. 1. De oversteek van Grietje Bosker. Foto: J.G. Aalfs.

De afsluiting van de Zuiderzee op de gevoelige plaat

Afb. 1. Algenmat met vogelsporen.

Plakkende algenmatten beschermen wadbodem

Bodemkaart van de provincie Groningen, G. Acker Stratingh, 1837

Pioniers van het landschapsonderzoek in het Waddengebied

Afb. 1. Kanoeten in de vlucht. Foto: De Vleet - Jeroen Reneerkens.

Kanoetentrek is afhankelijk van hoe de wind waait

Afb 1. Een virus uit zee. Electronenmicroscopische foto (Bron: Wilthsire et. al. 2010)

Virussen tellen op Helgoland

Afb. 1. De kustlijn bij de Wash. Foto: Mike Page

De mossels, kokkels, vogels en vissers van de Wash

Afb.1 Een Warft (terp) op het Duitse Waddeneiland Hooge tijdens de stormvloed van 2007. Bron: DPA.

Waddenzeespiegelstijging

Fytoplankton. (Foto: De Vleet ? Jolanda van Iperen)

Chaos in de Waddenzee

Vermoedelijke schedel van Stortebeker. (Bron: Hamburgmuseum)

Pirates of the Wadden

Uitsnede uit kaart. Bron: Bijzondere Collecties Universiteit van Amsterdam

Navigeren door de Vliestroom in voorbije tijden

Zeecypres. Foto Sytske Dyksen - de Vleet

't visschen der blomkes

Afbeelding 1. Olietanker. Bron: Marijke de Boer - De Vleet

Het prijskaartje van een olieramp

Wetenschappers halen boorkern aan boord (H. Cremer)

Algenarchief in de bodem schrijft geschiedenis van het IJsselmeer

Muiltje, Foto Sytske Dijksen- de Vleet

Muiltje voorkomt voetinfectie bij mossel

Pierenhoop. Bron: Sytske Dijksen - De Vleet.

Wadpier in de Waddenzee: niet één soort, maar twee!

Afbeelding 1. Een MMP uit de Wadden. µm=micrometer. Bron: Wenter et al., 2009.

Magnetische bacteriebolletjes pingpongen in de Waddenzee

Duinlandschap op Romo. Bron: Wikimedia

Weggeslagen kleilagen en opgestoven duinen

Een deel van de Waddenzee met in de rode rechthoek het onderzoeksgebied (Bron:Wikipedia)

Dynamiek van water en sediment in de Ostfriese Waddenzee