Toetsing van activiteiten aan de uitzonderlijke universele waarde van de Waddenzee als Werelderfgoed
Naar aanleiding van dit punt heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de Waddenacademie de vraag voorgelegd of met toetsing van activiteiten aan het Natura 2000-regime ook invulling wordt gegeven aan de toetsing aan de OUV en, zo niet, of eventuele gebreken dan worden opgelost in het stelstel van de Omgevingswet.
De Waddenacademie heeft deze vraag beantwoord in een korte notitie aan LNV, zich hierbij baserend op Hoofdstuk 2 ‘Het Werelderfgoedverdrag’, door Kees Bastmeijer in ‘De Europees- en internationaalrechtelijke status van de Waddenzee. Een analyse van de relevantie van EU-richtlijnen en internationale verdragen voor de bescherming en het beheer van de Waddenzee’. Dit onderzoek is eind 2023 gepubliceerd, en uitgevoerd op verzoek van Rijkswaterstaat. Voor de notitie is ook een eerste aanzet gemaakt om de OUV te toetsen op basis van de handleiding die UNESCO in 2022 heeft gepubliceerd.
Geconcludeerd wordt dat toetsing van activiteiten aan de OUV van de Waddenzee niet voldoende wordt gewaarborgd in de Wet natuurbescherming en ook niet in het stelstel van de Omgevingswet. De geologische en ecologische processen, de biodiversiteitswaarden en de integriteit van de Waddenzee worden niet afgedekt door de instandhoudingsdoelstellingen voor de Waddenzee en er is ook niet op een andere wijze voorzien in een toetsing van activiteiten en projecten aan deze componenten van de OUV. Een te onderzoeken mogelijkheden om de geconstateerde leemte te dichten is het verbreden van de instandhoudingsdoelstellingen voor het Natura 2000-gebied Waddenzee. De meest gepaste benadering voor de nationale én trilaterale Waddenzee vraagt ook om een schets van de consequenties (ruimte en beperkingen) voor menselijk medegebruik. Inspiratie kan mogelijk ook worden geput uit het oude artikel 16 van de Natuurbeschermingswet 1998 (toetsingsregime voor ‘Beschermde Natuurmonumenten’) en de nationale wetgeving van landen waar verdragen zoals het Werelderfgoedverdrag meer expliciete erkenning hebben gekregen.
Download
Memo 2024-01: Toetsing van activiteiten aan de uitzonderlijke universele waarde (Outstanding Universal Value) van de Waddenzee als Werelderfgoed (pdf 0,9 Mb).
Bekijk ook het overzicht met alle publicaties van de Waddenacademie.