Waar komt al die rotzooi op Griend toch vandaan?

Al in de jaren tachtig ontwikkelden milieuorganisaties uit de Noordzeelanden -waaronder Stichting de Noordzee en de Waddenvereniging in Nederland?  een methodiek om afval op de stranden te inventariseren. Dit Coastwatch-project had primair een educatief karakter, maar stond wel model voor een monitoringssysteem dat in het kader van het OSPAR-verdrag (1998) nader is ontwikkeld. De landen die deelnemen aan dit verdrag werken samen om het mariene milieu in de noordoostelijke Atlantische Oceaan inclusief de Noordzee te beschermen en passen deze monitoringsmethode allemaal toe. Volgens dit zogenaamde beach litter monitoring protocol worden nu ook vier keer per jaar de stranden van drie zandplaten in de Waddenzee, de Steenplaat tussen Texel en Vlieland, Griend en de Zuiderduintjes, systematisch op de aanwezigheid van afval onderzocht door Bureau Waardenburg. Deze periodieke monitoring geeft goed inzicht in de trends en in grote lijnen de bronnen van het strandafval. En omdat deze methode overal rondom de Noordzee wordt toegepast geeft kunnen de resultaten goed met elkaar vergeleken worden.

Om betrokkenen uit o.a. de overheid, natuurbescherming en visserij meer inzicht te geven in de precieze bronnen, herkomst of oorzaken van dit afval ontwikkelde Wageningen University & Research als aanvulling op de OSPAR methodiek de Litter-ID methode. Vorig jaar is de herkomst van afval op het eiland Griend op deze manier onderzocht. Op 9 september 2019 verzamelden vrijwilligers van Natuurmonumenten ruim 340 kilo op de stranden van het vogeleilandje. Na afvoer naar Harlingen is het afval aldaar in een loods met plaatselijke stakeholders en experts  zo precies mogelijk in kaart gebracht. In de eerste plaats deelde men het afval volgens de 120 OSPAR-categorieën in die standaard bij strandmonitoring onderzocht worden. Vervolgens is als tweede stap binnen elke categorie een meer gedetailleerde analyse uitgevoerd naar de herkomst, bronnen en oorzaken dat dit afval in zee terechtgekomen is. Het netjes sorteren van het afval vergemakkelijkte die analyse. Vervolgens is geprobeerd met behulp van de kennis van experts of door opschriften te ontcijferen, de herkomst van het afval binnen een categorie te bepalen. Naast het bepalen van de herkomst is ook gekeken of het afval mogelijke interacties met het ecosysteem van de Waddenzee veroorzaakte. Vogels en zeezoogdieren kunnen bijvoorbeeld verstrikt raken in het afval. Ook kan afval dienen als substraat waar organismen op kunnen groeien en met het afval over grote afstanden verspreiden.