Zeeduizendpoot peuzelt zeegraszaad

Zeegras in de Waddenzee is geen gemakkelijk leven beschoren. Het kan wegspoelen in een storm en de zaden kunnen diep in het wad verdwijnen door woelende wadpieren. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen lijkt het er ook nog eens op dat de veelkleurige zeeduizendpoot dol is op kiemende zaden. Dat kan zeegrasherstelprojecten bemoeilijken.

Begin vorige eeuw waren er uitgestrekte zeegrasvelden in de Waddenzee. In de jaren dertig werd de plant door de wierziekte getroffen. Ook zorgde in die jaren de aanleg van de Afsluitdijk voor grote veranderingen in de stromingspatronen in de Waddenzee. Beide zaken leidden tot een grote afname van zeegras.

Er is een grote wens om zeegras weer in z’n oude glorie te herstellen in de Waddenzee. Zeegrasvelden zijn namelijk biodiversiteitshotspots. Ze vormen een schuilplaats voor allerlei diertjes, zoals alikruiken en garnalen.

Lopende herstelprojecten richten zich op het groot zeegras (Zostera marina). Deze soort groeit op droogvallende delen van het wad. Het is eenjarige plant. Dit betekent dat velden van de plant in de winter volledig verdwijnen. Uit de zaden die het heeft verspreid, groeien het jaar er op weer nieuwe planten. Jaarlijks is er dus een succesvolle kieming van zaden nodig voor het voortbestaan van een groot zeegrasveld.

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen vroegen zich af in welke mate de zaden gevoelig zijn voor predatie. En dan specifiek of ze veel gegeten worden door een algemeen in de Waddenzee voorkomende alleseter: de veelkleurige zeeduizendpoot (Hediste diversicolor).

Het bleek dat de veelkleurige zeeduizendpoten de zaden pas aten op het moment dat ze gingen kiemen. Daardoor kwamen er nauwelijks planten tot ontwikkeling. Ook als de dieren de voedselkorrels kregen aangeboden, bleven ze zich tegoed doen aan de zeegraszaden. Alleen kleine wormen vormden geen bedreiging voor het kiemende gras.

De veelkleurige zeeduizendpoot is niet het enige dier dat een bedreiging vormt voor zeegras. Ook vissen en krabben lusten de zaden. En wadpieren kunnen tijdens het omwoelen van sediment zaden zo diep de bodem in sleuren dat ze niet meer tot kieming komen. Daar staat tegenover dat andere dieren juist een positief effect kunnen hebben op zeegras. De aanwezigheid van mosselen kan bijvoorbeeld de bodem stabiliseren.

Goed nieuws is dat een zeegrasherstelproject bij Griend zeer succesvol is. Daar is een veld met meer dan een miljoen planten ontstaan. Nu maar hopen dat de veelkleurige zeeduizendpoot niet het gras voor de voeten van nieuwe herstelprojecten wegmaait.