Als ze in Zuid-Holland anders gaan baggeren, heeft dat gevolgen voor de Waddenzee

Voor de Nederlandse kust zweven in zee talloze deeltjes zand, klei en organisch materiaal die uiteindelijk in de Waddenzee terechtkomen. De windsnelheid en -richting hebben grote invloed op de route die het materiaal aflegt, meer nog dan de getijden. 

Het onderzoek door een team van NIOZ-wetenschappers laat zien hoe sediment zich in de kuststrook verplaatst met een spel van getijstromingen, golven en windrichtingen. Met name de zuidwestenwind zorgt ervoor dat het slib richting de Waddenzee gaat. Zulke kennis is nuttig, want de aanslibbing op het Wad is nodig om toekomstige zeespiegelstijging bij te houden. 

Over het algemeen neemt alle slib vanaf Het Kanaal (tussen het Franse Calais en het Britse Dover) richting de Noordzee twee routes. De westelijke route gaat via de Engelse kust richting Denemarken en de oostelijke variant langs de Nederlandse kust naar de Waddenzee. Die laatste route was onderdeel van het onderzoek door promovendus Carola van der Hout. 

Zij deed met een team van onderzoekers twee jaar lang metingen in de buurt van Egmond aan Zee. Met licht- en geluidsgolven op verschillende hoogtes in zee kon ze bepalen hoeveel deeltjes erlangs stroomden en hoe hard ze gingen. 

Dit water langs de Nederlandse kust is vrij zoet vanwege de overvloedige zoetwateruitstroom van de Rijn. Het water buigt af naar rechts door de draaiing van de aarde, waardoor het stuk tussen Hoek van Holland en Noordwijk een ‘zoetwaterpluim’ kent. ,,Ik surf veel en dan merk je dat we hier in Nederland een zoetere kust hebben dan in Frankrijk. Dat proef je gewoon”, vertelt Van der Hout.

Het water langs deze kuststrook is bovendien rijk aan slib. Het sediment vanuit Het Kanaal botst op het water uit de Rijn. Dat zoete water is lichter en stroomt bovenlangs richting open zee. Het zoute water met de slibdeeltjes duikt eronder waardoor al dat slib als het ware aan de kust blijft ‘plakken’. Door de rechtsdraaiende stroming blijft het zoete water nog altijd dicht bij de kust en neemt de slibdeeltjes mee naar de Waddenzee. 

Zulke kennis is belangrijk, want waar zand en slik neerslaan, helpt dat bij de groei van planten en beïnvloedt dat het leven in de zee. In de slibstroom voor de Nederlandse kust komen bijvoorbeeld grote dichtheden Amerikaanse zwaardschedes (ensis) voor. “Die lijken van de voedingsrijke slibdeeltjes te profiteren”, zegt onderzoeker Carola van der Hout. “De schelpdieren beïnvloeden op hun beurt ook weer de komst van vogels, wormen en vissen.”